یکی از پرکاربردترین ابزارهای برشی در دستگاه‌های cnc، مته است که می‌توان از آن برای کاربردهای مختلف استفاده کرد. اگرچه استفاده سنتی از آنها مربوط به دریل کاری و سوراخکاری روی سطوح مختلف است، اما باید بپذیریم که از برخی از مدل‌های آنها می‌توان برای تراشکاری سطح کناری یا سطح جانبی هم استفاده کرد. به همین دلیل انتخاب مدل مناسب و متریال آنها می‌تواند به ما در کیفیت کار دستگاه کمک کند.
با این مقدمه کوتاه به سراغ معرفی انواع مته و کاربرد آنها در دستگاه cnc خواهیم رفت تا ببینیم که ویژگی هر کدام از آنها به چه صورت است و چه تاثیری در عملکرد دستگاه دارند.
مته الماسه
این دسته از مته‌ها عموماً از جنس فولاد کاربید هستند که دوام و استحکام بالایی دارند. کاربرد آنها اغلب به سوراخ کاری و تراشکاری سنگ، سازه‌های بتنی و کاشی و سرامیک محدود می‌شود و در شکل ظاهری آنها دو زائده پهن در نوک وجود دارد. نکته‌ای که در مورد این ابزارها وجود دارد این است که توانایی برش آنها کمتر است و به نوعی سطح مورد نظر را می‌سوزانند.
مته‌های کبالت
این دسته از مته‌ها برای سوراخکاری اجسام آهنی و خانواده‌های آنها مانند فولاد و استیل مناسب هستند و در ساختار آنها ۵% کبالت استفاده شده است. ساختار این ابزارها به شکلی است که در برابر تولید حرارت بالا مقاوم هستند و کبالت آنها را در برابر سوختگی و ذوب شدن حفظ می‌کند.
مته‌های چوب
وجود نوک تیز اصلی‌ترین ویژگی ظاهری این مته‌ها محسوب می‌شود که برای تراشکاری و حکاکی چوب و ام دی اف استفاده می‌شود و به علت قیمت پایین‌تر اکثر کارگاه‌های چوب به استفاده از آنها تمایل دارند. طراحی بدنه این مته‌ها به شکلی است که براده‌های چوب را به سمت بالا هدایت می‌کنند و در طول برش کاری مشکل ساز نیستند (چگونه با دستگاه cnc چوب پول دربیارم؟).
مته‌های فلز
این مته‌ها برای برش کردن فلزات مختلف مانند مس و آلومینیوم و روی استفاده می‌شود و به همین دلیل باید ساختار آنها به شکل تهاجمی با قابلیت برش فلز باشد. طراحی این ابزارها نسبت به ابزارهای مخصوص چوب ساده‌تر است و امکان استفاده از آن برای برخی مواد عمومی‌تر مانند گچ و پلاستیک و چوب هم وجود دارد. البته به خاطر داشته باشید که در ساخت این ابزارها از کبالت استفاده نشده و به همین دلیل برای کار بر روی آهن آلات و آلیاژهای آهن مناسب نیست.
مته برگی
کسانی که به فکر ایجاد سوراخ‌های بزرگ با عرض زیاد هستند می‌توانند از مته‌های برگی استفاده کنند که نسبت به ابزارهای معمولی بزرگتر هستند و بیشتر در مورد چوب‌های نرم کاربرد دارند. اگرچه این ابزارها از نوک تیز برخوردار هستند، اما برای کار نیاز به فشار بالایی دارند تا ابزار بتواند چوب را به خوبی برش دهد و زائده‌ها را به سمت بیرون هدایت کند. این ابزارها را به جز در مورد چوب به کار نبرید که بسیار خطرناک است.
مته مخصوص گرانیت
این ابزار برشی برای کار روی سنگهای گرانیتی و سنگهای مشابه آنها طراحی شده و استحکام بالایی دارد. از آنجایی که دستگاه cnc سنگ معمولاً با سنگهای بسیار قوی و متراکم مواجه هست باید از ابزارهای مخصوص گرانیت استفاده شود. البته به خاطر داشته باشید که این مته‌ها از لحاظ شکل ظاهری شباهت زیادی به نمونه‌های الماسه دارند و برای جلوگیری از تأثیر منفی حرارت باید با استفاده از آب یا هر محلول دیگری خنک شود.
مته‌های گازور
این ابزار برشی کاربرد وسیعی ندارد و در برخی موارد خاص از آنها استفاده می‌شود. اگر فرد به هنگام کار با دستگاه cnc نیاز به نصب لولا یا حتی ابزارهای مشابه داشته باشد که به صورت مخفی باشند، استفاده از این ابزار توصیه می‌شود. به کارگیری مته‌های گازور به دلیل طراحی خاص آنها بسیار حساس است و سعی کنید که در کاربرد آنها دقت بیشتری داشته باشید (راه های کسب درآمد از طریق حکاکی با دستگاه cnc را بشناسید).
مته کونیک
این ابزار برشی به دلیل برخورداری از قطر بیشتر برای سوراخکاری بزرگ و وسیع روی فلزات مختلف استفاده می‌شود. بزرگ بودن قطر ابزار برشی باعث می‌شود که در هنگام کار حرارت زیادی تولید کند و به همین دلیل استفاده از سیستم خنک کننده در دستگاه cnc ضروری است. در ضمن برای استفاده از این ابزار سعی کنید که دور حرکت اسپیندل را روی کند قرار دهید تا روند برشی را به شکل بهتری انجام دهد.
مته آلومینیوم
اگر چه از لفظ اختصاصی آلومینیوم برای این ابزار استفاده می‌شود اما می‌توان برای کار بر روی فلزات دیگر مانند برنج و مس هم از آن استفاده کرد. طراحی خاص این ابزار از لحاظ شکل ظاهری و داشتن شیارهایی با عمق زیاد کمک می‌کند که ابزار برشی در حرارت بالا ذوب آهن شود و برای برش‌های حساس به کار گرفته شود. در ضمن به کارگیری این ابزار برای دور بالای دریل و دستگاه cnc بهتر است (انتخاب فلزات غیرآهنی برای کار با دستگاه cnc فلزات).
مته مرغک
این ابزار برشی برای کسانی که به فکر استفاده دوگانه از ابزار هستند انتخاب مناسبی است و امکان سوراخ کردن و براده برداری با زاویه ۶۰ درجه را به اپراتور می‌دهد. مته‌های مرغکی به شکل استوانه‌ای هستند و در اندازه‌های مختلفی تولید می‌شود که شما با توجه به نیاز خود می‌توانید از آنها استفاده کنید.
مته‌های چهارشیار
اگر به فکر کار روی سنگ و بتن هستید باید از ابزارهای چهارشیار استفاده کنید که انتقال ذرات ریز به کمک آنها راحت‌تر بوده و برشکاری را ساده‌تر می‌کند. با توجه به طراحی خاصی که برای این ابزارها در نظر گرفته شده حداکثر سوراخ کاری با آنها ۳۰ میلیمتر است و در سه سایز مختلف به بازار عرضه می‌شوند. برخی از این ابزارها تحت عنوان چهار الماس شناخته می‌شوند که کارایی و بازدهی آنها بیشتر بوده و گزینه مناسبی است.
مته‌های آهن کوتاه و بلند
این مته‌ها به صورت اختصاصی برای کار روی قطعات فلزی از جنس آهن و آلیاژهای آهن ساخته شده‌اند که نمونه‌های کوتاه آنها برای فلزات سخت مناسب است. ضمن اینکه ابزار برشی آهن کوتاه برای قطعات نازک و ظریف مناسب‌تر است و این دستگاه را به سمت حوزه‌های ظریف کاری می‌برد. این در حالی است که ابزارهای بلند برای ایجاد عمق بیشتر بر روی فلزات استفاده می‌شوند و به دلیل ارتفاع بیشتر خود احتمال شکستگی بیشتری دارند. در ضمن باید با دور پایین با این ابزار کار شود تا احتمال شکستن آن پایین بیاید.
موارد مهمی که در انتخاب ابزار برشی باید رعایت کنید
در اینجا سعی کردیم که مهمترین و پرکاربردترین مته‌ها را برای دستگاه cnc معرفی کنیم و در مورد کاربرد هر کدام از آنها صحبت کنیم. اما شما وقتی که به عنوان تکنسین دستگاه تراش cnc فعالیت می‌کنید، باید بدانید که در حال حاضر روی چه موادی کار می‌کنید و درجه سختی آنها به چه صورت است. در مطالب قبلی ما در مورد کاربرد دستگاه cnc برای فلزات آهنی و فلزات غیرآهنی صحبت کردیم. این مطالب می‌تواند الگوی خوبی برای کار با دستگاه cnc فلزات باشد.
اما شما می‌توانید از همین الگو برای سایر ابزارها و مواد اولیه هم استفاده کنید و بهترین کارایی و بازدهی را از دستگاه خود بگیرید. فراموش نکنید که عملکرد دستگاه در نهایت منجر به چرخش و گردش ابزار برشی می‌شود. هر چه این ابزار برشی مناسب‌تر و با کیفیت‌تر باشد، کار نهایی آن هم در سطح مطلوب‌تری خواهد بود و مشتری هم از کار شما رضایت خواهد داشت.
ما هم قبول داریم که انتخاب مته مناسب برای دستگاه cnc کار راحتی نیست و نیاز به تجربه بالایی دارد. پس اگر سوالی دارید با ما در ارتباط باشید و از مطالب زیر هم به عنوان راهنما کمک بگیرید:
- دستگاه cnc فلزات برای کار بر روی کدام فلزات آهنی مناسب است؟
- آموزش دستگاه تراش cnc شامل چه بخش هایی می شود؟
- راه های کسب درآمد از طریق حکاکی با دستگاه cnc را بشناسید
- دستگاه فرز cnc چهار محور چیست و شرایط حرکتی آن به چه صورت است؟
منبع: cnccookbook