پیشرفت دستگاههای سی ان سی و تمایل برای راه اندازی کارگاه تراشکاری به عنوان منبع کسب درآمد، باعث شده که امروز افراد زیادی برای خرید دستگاه تراش اقدام کنند. این افراد معتقدند که دستگاههای تراشکاری می‌توانند برای آنها یک منبع کسب درآمد مستقل باشد و به کمک آن هنر خود را به رخ بکشند. اما باید قبول کنیم که آشنایی با دستگاههای تراش و آشنایی با برخی نرم افزارها در حال حاضر تبدیل به یک بخش لاینفک از کار با این دستگاهها شده است.
ما هم به عنوان یک شرکت فعال در زمینه خرید و فروش دستگاه تراش وظیفه خود می دانیم که یک معرفی کلی از این دستگاهها داشته باشیم و در مورد انواع مختلف آنها بحث کنیم. پس شما هم تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
دستگاه تراش چیست؟
هر دستگاه یا ماشینی که توانایی برداشتن بخش کوچک یا بخش بزرگی از یک سطح یا فضای داخلی یک جسم خاص را داشته باشند تحت عنوان دستگاه تراش یا ماشین تراش (Machine lathe) معرفی می‌شود. این دستگاهها توانایی برش دادن انواع مواد مانند فولادهای آلیاژی، چدن با درصد کروم مختلف، مواد پلاستیکی و پلیمرها، سنگ و شیشه را دارند. به همین دلیل است که انواع مختلفی از آنها در بازار بوده و ما با اصطلاحاتی مانند دستگاه تراش سی ان سی، دستگاه تراش خانگی، ماشین تراش رومیزی و موارد مشابه مواجه هستیم.
انواع روشهای تراشکاری
قبل از اینکه به صورت جدی به بحث معرفی دستگاه تراش و نحوه کارکرد آنها بپردازیم، شاید بد نباشد که یک معرفی کوتاه از انواع روشهای تراشکاری داشته باشیم که طبیعتاً ما را به اطلاعات جالب و کامل‌تری می‌رساند. از دیرباز تاکنون روشهای تراشکاری در سه دسته قرار می‌گیرند:
تراشکاری دستی
این به عنوان سنتی‌ترین و قدیمی‌ترین روش تراشکاری شناخته می‌شود که از گذشته تاکنون برای کار بر روی سنگ و چوب برای ساخت تجهیزات اولیه به کار گرفته شده است. این شیوه کاربرد چندانی در مورد فلزات و تجهیزاتی مانند شیشه‌ها ندارند و شاید به صورت جزئی برای ایجاد برخی نقش‌ها در آنها استفاده شود. امروز شاهد استفاده محدود از این روش تراشکاری هستیم و کاربرد صنعتی ندارد.
تراشکاری اتوماتیک
این روش تراشکاری با دستگاههای مختلفی مانند دستگاه سی ان سی انجام می‌شود که بخش مهمی از آن تحت کنترل کامپیوتر و به صورت خودکار است. از لحاظ امنیت، سرعت کار، دقت، کیفیت تراشکاری و فروش می‌توانیم این روش را به عنوان بهترین گزینه معرفی کنیم که هم کاربرد صنعتی دارند و هم در بخش غیرصنعتی هم از آن استفاده می‌شود. تراشکاری اتوماتیک در حوزه‌های مختلف مانند تراش سنگ، تراش چوب، تراش شیشه، تراش فلزات و موارد مشابه آنها کاربرد دارند.
تراشکاری نیمه اتوماتیک
به صورت ترکیبی از تراشکاری دستی و تراشکاری اتوماتیک است که بخش برشی آن تحت کنترل یک ابزار برشی خودکار مانند موتور و بخش حرکتی آن تحت کنترل تکنسین و یک فرد است. کاربرد این دستگاهها نسبت به روشهای دستی بیشتر است و شاید معروف‌ترین آنها دستگاه فرز و دستگاه دریل باشد. این دستگاهها برای کسانی که به دنبال راه اندازی یک کسب و کار ارزان قیمت در حوزه تراشکاری هستند، بهترین انتخاب ممکن است.
دستگاه تراش CNC چیست؟
ماشین تراش سی ان سی یا همان دستگاه سی ان سی در رده تراشکاری اتوماتیک قرار می‌گیرد و امروزه بخش اصلی تراشکاری صنعتی با این دستگاهها انجام می‌شود. اصطلاح CNC مخفف جمله انگلیسی (Computer Numerical Control) است که نشان دهنده نقش سیستم کنترل عددی در کنترل دستگاه است. در این دستگاهها یک نرم افزار قرار داده شده است که تکنسین می‌تواند در آن مشخصات حرکتی ابزار برشی را تعیین کنند و حتی سرعت گردش موتور دستگاه را هم مشخص کند.
زمانی که اپراتور یا تکنسین دستگاه تراش سی ان سی قصد آماده سازی دستگاه را داشته باشد، در وهله اول باید طرح برش را در یک نرم افزار کامپیوتری آماده کند و سپس به نرم افزار دستگاه انتقال دهد. در این نرم افزار تکنسین می‌تواند مختصات حرکتی را به شکل دقیق برای برش‌های دو بعدی و سه بعدی تعریف کند. در نهایت با زدن دکمه استارت (Start)، فرآیند برش قطعه مورد نظر شروع شده و از این لحظه به بعد نقش تکنسین بیشتر نقش نظارتی است. در حال حاضر بیشتر دستگاههای تراشکاری با همین شیوه کار می‌کنند و از این مرحله به بعد ما هم دستگاه تراش CNC را بررسی خواهیم کرد.
قطعات اصلی ماشین تراش
یکی از مواردی که می‌تواند به شناخت ما از دستگاههای تراش بیشتر کمک کند، معرفی قطعات اصلی دستگاه و وظیفه هر کدام از آنهاست. البته این دستگاه پیچیده‌تر از آن است که ما همه قطعات را معرفی کنید و به همین دلیل بیشتر به سراغ قطعات اصلی می‌رویم که ساز و کار کلی دستگاه به آنها وابسته است. از جمله این قطعات می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
بدنه یا شاسی
بدنه به یک چهارچوب فلزی بسیار محکم گفته می‌شود که قطعات با نظم خاصی در داخل آن چیده می‌شوند. این بدنه در وهله اول باید بسیار محکم باشد و در وهله دوم امکان جابجایی آن به صفر برسد. دستگاه‌هایی که دارای محور بلند هستند، بدون داشتن یک شاسی محکم، شانس بالایی برای کار ندارند و به همین دلیل توجه به بدنه فاکتور بسیار مهمی در خرید دستگاه تراش است.
موتور
موتور دستگاههای تراش بر مبنای فاکتورهایی مانند تعداد وات و یا تعداد اسب بخار آن سنجیده می‌شود. هرچه دستگاه بزرگتر باشد و از آن برای برش‌های بزرگتر و پیچیده‌تر استفاده شود، موتور قوی‌تری در آن به کار گرفته می‌شود. موتور به عنوان قلب دستگاه عمل می‌کند و باید با کاربری دستگاه همخوانی داشته باشد.
اسپیندل
اسپیندل یک قطعه خاص بین موتور و محور دستگاه است. اسپیندل وظیفه جهت دهی به موتور و سرعت دادن به حرکت محورها را بر عهده دارد تا تکنسین بتواند راحت‌تر سرعت حرکت دستگاه را کنترل کند. برای کسانی که در حوزه‌های متنوع کار می‌کنند، اسپیندل ابزاری است که به کمک آن می‌توانند سرعت دستگاه را تغییر و تنظیم کنند.
محور
محور یکی از قطعات دستگاه برش است که بین اسپیندل و ابزار برشی قرار می‌گیرد. تعداد محورها متغیر است و هرچه تعداد محور بیشتر باشد، امکان برش‌های پیچیده‌تر مانند برش‌های سه بعدی برای دستگاه فراهم است. در حال حاضر دستگاههای دو محوره، سه محوره، چهار محوره و پنج محوره محبوبیت بالایی دارند.
ابزار برشی
ابزار برشی قطعه‌ای است که وظیفه برش جسم مورد نظر را بر عهده دارد. این ابزار با توجه به نوع ماده برش ممکن است متغیر باشد. مثلاً ابزار برشی در دستگاه برش فلزات با ابزار برشی در ماشین برش چوب متفاوت است. معمولاً این ابزار از جنس الماس است و با توجه به وظیفه آن، شکل ابزار هم تغییر می‌کند.
نرم افزار
نرم افزار یکی از مهمترین ابزارهایی است که هم در تعیین مختصات حرکتی دستگاه نقش دارد و هم مشخص می‌کند که دستگاه با چه دقتی می‌تواند جسم مورد نظر را برش دهد. در حال حاضر در دستگاههای سی ان سی نرم افزار CAD/CAM، MasterCam و ArtCam بیشترین محبوبیت را دارند.
صفحه کنترل یا پنل کنترل
یک صفحه کنترل خاص برای وارد کردن اطلاعات و مختصات دستگاه است که طراحی آن کاملاً با طراحی فضای کاربری نرم افزار دستگاه همخوانی دارد. این صفحه کنترل ممکن است به صورت فشاری یا لمسی باشد و با توجه به نوع نرم‌افزار متغیر است. این مهمترین ابزاری است که در اختیار یک تکنسین قرار می‌گیرد تا کنترل دستگاه برش را به بهترین شکل ممکن انجام دهد.
میز
میز ابزاری است که وظیفه نگهداری قطعه کار را بر عهده دارد و ممکن است به صورت متحرک یا ثابت باشد. این میزها با توجه به نوع دستگاه متغیر هستند و حتی اندازه آنها هم تابع تعداد محورها و اندازه محورها است. در دستگاههای سی ان سی دو نوع میز لانه زنبوری و میز شمشیری رواج بیشتری دارد.
دستگاه تراش چگونه عمل می‌کند؟
با توجه به توضیحی که برای قطعات دستگاه تراش داشتیم، حالا می‌توانیم این بخش‌ها را در کنار یکدیگر قرار دهیم و نحوه عملکرد دستگاه را در یک برش معمولی توضیح دهیم. زمانی که شما بخواهید از این دستگاه برای برش یک قطعه کار استفاده کنید باید مراحل زیر را انجام دهید:
- در یک نرم افزار مانند فتوشاپ یا تری دی مکس، طرح مورد نظر خود را بکشید یا از اینترنت یک طرح برش را دانلود کنید.
- مدل هندسی آماده شده باید به صورت داده‌های G-Code به نرم افزار دستگاه cnc انتقال داده شود.
- در این مرحله شما باید به سراغ صفحه کنترل بروید و اطلاعات خود را به صورت مختصات در آن وارد کنید.
- پس از تکمیل اطلاعات در صفحه کنترل، با زدن دکمه شروع، موتور دستگاه روشن می‌شود.
- همزمان با چرخش موتور، اسپیندل دستگاه هم با سرعت بالا می‌چرخد که باعث حرکت محورها می‌شود.
- حرکت محورها در نهایت منتج به حرکت ابزار برشی می‌شود که با توجه به مختصات تعیین شده در صفحه کنترل، فرایند برش را انجام می‌دهد.
- به خاطر داشته باشید که شما می‌توانید سرعت گردش و جهت گردش اسپیندل را در صفحه کنترل تعیین کنید.
انواع ماشین تراش
همانطور که گفته شد، اصول کلی و اصلی در همه دستگاههای برش یکسان است و همه آنها از یک الگوی خاص پیروی می‌کنند. اما با توجه به تغییراتی که در روند حرکتی محورها به وجود می‌آید و همچنین تغییراتی که ممکن است در ابزار برشی دیده شود، از این دستگاهها برای نقش‌های مختلفی استفاده می‌شود. بنابراین اگر ما بخواهیم ماشین آلات تراش و در گروه‌های مختلف قرار دهیم: چهار گروه زیر را داریم:
دستگاه داخل تراش عمودی
این دستگاه به عنوان محبوب‌ترین گزینه برای کار بر روی قطعات سنگین و قطعات بزرگ است. حرکت دادن این قطعات به شکل افقی بسیار سخت است و به همین دلیل معمولاً به صورت ثابت به کار برده می‌شوند. روند کار دستگاههای داخل تراشه عمودی به این صورت است که قطعه بر روی میز قرار داده می‌شود و ابزار برشی در یک حرکت رفت و برگشت عمودی فرایند برش را انجام می‌دهد. با توجه به نیاز ما، حرکت دستگاه ممکن است در امتداد عمود بر محور چرخش قطعه کار یا به موازات آن انجام گیرد، اما در نهایت طرح کلی کار تا به شکل ابزار برشی و قلم برش است.
دستگاه داخل تراش افقی
در این شیوه قطعه کار به صورت افقی نگهداری می‌شود و ابزار برشی به منظور ایجاد یک سوراخ داخلی به کار گرفته می‌شود. این دستگاهها برای برش دادن قطعه کارهای بزرگ غیر استوانه‌ای مناسب هستند و معمولاً در پروژه‌های سبک انتخاب بهتری هستند. در این شیوه قطعه کار به صورت ثابت نگه داری می‌شود و همه حرکت بر عهده محورها و ابزار برشی دستگاه است. بنابراین دستگاه ممکن است به صورت برش‌های دایره‌ای یا برش‌های مربعی فضای داخلی نمونه کار را خالی کند و قطعه کار در تمام طول کار ثابت بماند.
دستگاه صفحه تراش
دستگاه تراش صفحه‌ای برای کار بر روی سطح نمونه کار استفاده می‌شود و به هیچ وجه وارد فضای داخلی نمی‌شود. این دستگاهها دارای حرکت اصلی رفت و برگشت خطی است که ممکن است نتایج مختلفی نصیب ما کنند. برخی از آنها صرفاً مانند یک رنده عمل کرده و سطح قطعه کار را تراش می‌دهند. اما در دستگاههای تراش سی ان سی این امکان به وجود آمده که حتی حکاکی‌های بسیار پیچیده‌تر مانند مارکینگ و نشانه گذاری بر روی قطعه کار وجود داشته باشد و از دستگاه برای تراش‌های پیچیده‌تر هم استفاده شود.
انواع دستگاه تراش از لحاظ اندازه
یکی از فاکتورهای بسیار مهم و تأثیر گذار در قیمت دستگاه تراش توجه به اندازه دستگاه است. در حقیقت برخی از شرکت‌ها زمانی که لیست قیمت محصولات خود را اعلام می‌کنند، حتماً در کنار آن به اندازه دستگاه هم اشاره می‌کنند تا خریدار معیار مقایسه خوبی در اختیار داشته باشد. ما هم با توجه به این موضوع، دستگاهها را در دو دسته کلی قرار می‌دهیم:
دستگاه تراش صنعتی
این دستگاهها در ابعاد بزرگ و برای برش در تعداد بالا طراحی شده‌اند. در این ماشین آلات شرایطی به وجود آمده که می‌توان آنها را در انتهای خط تولید به کار گرفت و قطعات به دست آمده از آنها نیاز به پرداخت ندارد. به همین دلیل می‌توان این قطعات را بلافاصله وارد حوزه بسته‌بندی کرده و به بازار فرستاد. این دستگاهها بسیار گران قیمت هستند و اندازه آنها به شکلی است که امکان کاربرد آنها در یک کارگاه خانگی وجود ندارد.
دستگاه تراش رومیزی
ماشین تراش رومیزی محبوب‌ترین گزینه برای کسانی است که به دنبال راه اندازی یک کارگاه ارزان یا یک کارگاه تراش خانگی هستند. این ماشین آلات را می‌توان به عنوان دستگاه متحرک در نظر گرفته می‌توان از آن برای کار بر روی جواهرات و قطعات تزئینی، حکاکی بر روی کادوها و سطوح مختلف، و حتی به عنوان دستگاه تراش چوب یا دستگاه تراش پوست استفاده کرد. افرادی که به دنبال یک کارگاه خانگی هستند، می‌توانند از این دستگاهها به عنوان دستگاه تراش ارزان قیمت استفاده کنند.
نکات مهم در خرید دستگاه تراش
حالا اگر شما تصمیم گرفته‌اید که دستگاه تراش را به عنوان دستگاه اصلی کارگاه خود برای کسب درآمد در نظر بگیرید، لازم است که در این انتخاب خود چند فاکتور مهم و تعیین کننده را لحاظ کنید تا از خرید خود پشیمان نشوید.
انتخاب اندازه دستگاه با توجه به اندازه کارگاه
تناسب بین اندازه دستگاههای تراش و اندازه کارگاه مهمترین معیار خرید شماست. یک دستگاه بزرگ در یک کارگاه کوچک مقرون به صرفه نیست و یک دستگاه کوچک در یک کارگاه بزرگ، توجیه اقتصادی ندارد. پس دستگاهی را انتخاب کنید که امکان قرار دادن مواد اولیه در کارگاه را داشته باشید و خودتان هم به عنوان تکنسین بتوانید کار اصلی را انجام دهید.
انتخاب نوع دستگاه با توجه به هدف کارگاه
شما ممکن است قصد تراشکاری بر روی چوب، بر روی آینه، بر روی فلزات، بر روی پارچه یا حتی بر روی سنگ را داشته باشید. در عین حال باید نوع دستگاه انتخابی کاملاً با هدف شما همخوانی داشته باشد. به عنوان مثال در جریان خرید خود باید انتخاب کنید که دستگاه تراش پلاستیک برای شما بهتر است یا دستگاه تراش النگو CNC. به همین راحتی می‌توانید انتخاب بهتری داشته باشید.
گارانتی و خدمات پس از فروش
شما ممکن است در تبلیغات شرکت‌ها با اصطلاحاتی مانند دستگاه تراش ارزان مواجه شوید. اما حقیقت ماجرا این است که این دستگاهها به عنوان دستگاههای با کیفیت و گرانقیمت شناخته می‌شوند. از طرفی استفاده نامناسب می‌تواند کارایی آنها را کاهش داده و به شدت دستگاه را تحت تأثیر قرار دهد. اینجاست که گزینه‌هایی مانند گارانتی و خدمات پس از فروش می‌تواند هزینه‌های اولیه شما را کاهش دهد. پس حتی اگر گارانتی و خدمات پس از فروش باعث افزایش قیمت دستگاه تراش شوند، باز هم شما سعی کنید که این دو گزینه را در خرید خود فراموش نکنید.
جمع بندی
باید بپذیریم که دستگاه تراش یکی از قدرتمندترین و بهترین ابزارهایی است که شما می‌توانید آن را به عنوان منبع کسب درآمد خود انتخاب کنید. این دستگاهها توانایی بالایی در برش‌های پیچیده و سخت دارند و به همین دلیل محبوبیت آنها نسبت به قبل بیشتر شده است. اما باید این حقیقت را هم بپذیریم که کار با این دستگاهها پیچیده‌تر شده و یک تکنسین نیاز دارد که با ابزارها و قطعات مختلف آنها آشنایی داشته باشند. ما در این مطلب تلاش کردیم که اصول اولیه و مهم در مورد یک دستگاه تراش را معرفی کنیم تا شما به عنوان خریدار یا به عنوان تکنسین بتوانید از آن به عنوان یک الگو استفاده کنید.
در نهایت ممکن است این مطلب به برخی از ابهامات و سؤالات شما در مورد ماشین آلات برش و دستگاه پرش پاسخ نداده باشد. پس اگر سوالی دارید می‌توانید در بخش نظرات مطرح کنید یا به طور مستقیم با ما در تماس باشید.
