یکی از مهمترین فاکتورهایی که روی عملکرد ابزار برشی تاثیرگذار است، آناتومی مته فرز CNC است. هر قسمت از این ابزار به طور مستقیم یا غیرمستقیم روند برش را تحت تاثیر قرار میدهد. در نگاه اول، مته فرز یک سازه کوچک و ساده به نظر میرسد، اما تغییرات دقیقی در هر بخش آن اعمال شده که عملکرد و نحوه برش را تعیین میکند.
برای کسانی که قصد کار با دستگاه فرز CNC را دارند، در ادامه به معرفی آناتومی مته فرز CNC میپردازیم. جزئیات هر بخش میتواند در انتخاب نهایی شما تاثیرگذار باشد.
نقش تعداد شیار (فلوت) در آناتومی مته فرز CNC
تعداد شیار یا فلوت، یکی از سادهترین معیارها برای تشخیص انواع مته فرز CNC است. این شیارها به صورت مارپیچی و عمیق در بدنه ابزار وجود دارند و امکان جدا کردن تراشهها و تخلیه آنها را فراهم میکنند. شیارها بخش مهمی از آناتومی مته هستند که عملیات برشکاری را ممکن میسازند.
در انتخاب ابزار برشی، توجه به تعداد شیار اهمیت دارد. به طور کلی:
- تعداد شیار کمتر = شیار عمیقتر و بزرگتر، مناسب برای برش مواد نرم مثل آلومینیوم.
- تعداد شیار بیشتر = شیار کمتر عمیق، مناسب برای برش مواد سخت مثل فولاد و افزایش استحکام ابزار.

پروفایل مته
پروفایل مته، به شکل انتهایی ابزار برش گفته میشود که معمولاً در سه نوع زیر دستهبندی میشود:
- پروفایل مربعی: با گوشههای تیز و زاویه ۹۰ درجه.
- پروفایل شعاعی: گوشهها به صورت یکنواخت و منحنی شکل با شعاع مشخص که عمر ابزار را افزایش میدهد.
- پروفایل زاویهدار: دارای انتهای غیرصاف و حالت توپ مانند.
انتخاب پروفایل مناسب تاثیر مستقیم روی شکل نهایی برش دارد و تکنسین باید با توجه به نوع کار، گزینه درست را انتخاب کند.
قطر برش
قطر برش اولین معیار مهم برای انتخاب ابزار برشی است که بیانگر قطر خارجیترین بخش مته میباشد. این قطر در بخشهای مختلف تقسیم میشود:
قطر شنک (Shank Diameter)
قطر شنک به عرض قسمت انتهایی غیر برشی ابزار گفته میشود که توسط سه نظام نگه داشته میشود. این اندازه برای اطمینان از تناسب ابزار نگهدارنده با ابزار برشی اهمیت دارد.

طول کلی (OAL) و طول برش (LOC)
طول کلی (Overall Length – OAL) اندازه کل ابزار است و طول برش (Length of Cut – LOC) قسمتی از ابزار است که برای برش استفاده میشود. علاوه بر این، طول گردن (قسمتی بدون شیار در انتهای ابزار) در تخلیه تراشه و نگهداری ابزار اهمیت دارد.

زاویه Helix (مارپیچی)
زاویه Helix، زاویه مارپیچی شیار نسبت به محور مته است. کاربرد آن به شرح زیر است:
- زاویه کمتر (کمتر از ۳۵ درجه): مناسب برای برش فلزات سخت و برشهای خشن.
- زاویه بیشتر (بیش از ۴۰ درجه): مناسب برای برشهای نرمتر و ظریفتر، مخصوصاً روی مواد نرمتر.

زاویه Pitch
زاویه Pitch میزان فاصله شعاعی بین لبههای برش را نشان میدهد و معمولاً در انتهای ابزار دیده میشود. تفاوتهای کوچک این زاویه (مثلاً ۱ درجه یا کمتر) باعث تاثیر مستقیم روی عملکرد ابزار میشود و با تعداد شیار هماهنگ میگردد.

اهمیت شکل ظاهری قسمت برش
علاوه بر مشخصات فنی، شکل ظاهری ابزار نیز اهمیت دارد. برخی متهها مخصوص سوراخکاری و برخی دیگر برای حکاکی و نشانهگذاری طراحی شدهاند. تکنسین باید با توجه به هدف ماشینکاری، آناتومی مته را بررسی و انتخاب کند تا بهترین نتیجه حاصل شود.
امیدواریم این راهنما به شما در انتخاب بهترین ابزار برشی کمک کند. برای مطالعه بیشتر، میتوانید به منابع زیر مراجعه کنید:
- ماشینکاری فلزات گرانبها و اصولی که باید در مورد آنها بدانید
- فاکتور مهم هنگام انتخاب ابزار برش دستگاه CNC
- ۸ اشتباهی که منجر به شکست مته فرز CNC میشود
- نکات مهم برای تازهکاران دستگاه فرز CNC
- راهنمای خرید دستگاه CNC مینیاتوری
- دستگاه CNC مینیاتوری؛ اعجوبه پرکاربرد و شگفتانگیز
- انواع عملیات فرزکاری با دستگاه فرز CNC
- اطلاعات ضروری برای کار با فرز CNC
- فرز CNC دست دوم؛ نکات و کاربردها
- دستگاه CNC آلومینیوم و حقایقی که نمیدانستید
منبع: harveyperformance